پایدار نماند مال بی تجارت زندگی بهادار تعهدی به ضمانت ملل اپلیکیشن پرداخت صاپ در مقابل اعتماد شما؛ مسئولیم خدمات دیجیتال بانک ایران زمین؛ تجربه ای متفاوت
آرشیو اخبار
روز
ماه
سال
پايگاه اطلاع رساني دفتر مقام معظم رهبري پايگاه اطلاع رساني رياست جمهوري اسلامي ايران خانه ملت - خبرگزاري مجلس شوراي اسلامي پرتال جامع قوه قضائيه جمهوري اسلامي ايران logo-samandehi
  • | انصراف
به کانال تلگرام بانک و صنعت بپوندید بانک و صنعت را در اینستاگرام دنبال کنید
شماره: 515866 تاریخ : 1399/04/22-17:12:57
,11,
به روز رسانی یا به روزنگهداری نقشه های بزرگ مقیاس ایران چگونه ممکن است؟

به روز رسانی یا به روزنگهداری نقشه های بزرگ مقیاس ایران چگونه ممکن است؟

مناسب ترین روش برای تهیه نقشه از پهنه های وسیع، نقشه برداری هوایی است و بهترین و در دسترس ترین ابزار در شرایط فعلی، هواپیماهای ویژه تصویربرداری هوایی هستند که در بهترین حالت بین 3 تا پنج فروند از این هواپیماها (دورنیر) در کشور قابل تامین است. البته به کارگیری پهپادهای با قابلیت عکسبرداری هوایی نیز برای مناطق با وسعت کوچک یا شهرهای بسیار کوچک می تواند مفید باشد.

بانک و صنعت، کشور جمهوری اسلامی ایران با مساحتی حدود 164 میلیون هکتار، بیش از 1/1 درصد از خشکی های جهان را به خود اختصاص داده و هجدهمین کشور پهناور دنیا محسوب می شود. مسلم است که برای حکمرانی خوب در این سرزمین بزرگ که به لحاظ توپوگرافی، گونه های پوشش سرزمین و کاربری ها نیز از تنوع بالایی برخوردار است، در اختیار داشتن «نقشه و اطلاعات مکانی» به روز، قابل اطمینان و در دسترس، بسیار ضروری است.

اطلاعات کلی موجود از وضعیت پهنه های کشور حاکی از آن است که وسعت عرصه های منابع طبیعی ایران 140 میلیون هکتار است که از این رقم 14 میلیون هکتار آن جنگل و درختچه زار، 34 میلیون هکتار بیابان و بقیه(92 میلیون هکتار که بیش از نیمی از مساحت کشور را شامل می شود) مرتع است. در خصوص مساحت اراضی کشاورزی نیز اعدادی از 15 تا 20 میلیون هکتار ذکر شده است. حداکثر 1.5 میلیون هکتار از مساحت کشور نیز مربوط به سکونت گاه های مردم و عرصه های فعالیت جمعیت و حریم آنها در شهرها و روستاها و... است.

اخیراً گزارش هایی هم بر اساس جدیدترین نقشه های کاربری اراضی که برای کل دنیا توسط آژانس فضایی اروپا مبتنی بر مشاهدات سال 2015 میلادی ماهواره Proba-V (با توان تفکیک مکانی 100 متر) بوده، تهیه شده که بر اساس آنها، 1.96 درصد از مساحت کل ایران معادل 3 میلیون هکتار دارای پوشش جنگلی در نواحی جنوب دریای کاسپین است. مابقی حدود 103 میلیون هکتار (معادل 61.55 درصد) بیابان ،31 میلیون هکتار (معادل 18.48درصد) علف زار و استپ (Herbaceous and steppe vegetation)، 18 میلیون هکتار (معادل 10.88درصد)کشاورزی(Cropland) ، 4 میلیون هکتار (معادل 2.91درصد) درختچه زار (Shrubland) ، 839100 هکتارشهرها و مناطق روستایی(معادل 0.5 درصد) وتنها 16700 هکتار (معادل یک صدم درصد) مساحت کل ایران، تالاب است.

در حال حاضر 1333 شهر در کشور وجود دارد که مجموع مساحت آن ها حدود 750 هزار هکتار است؛ البته در صورت احتساب «حریم شهر» به جای «محدوده»، مساحت برآورد شده شهرهای ایران به مراتب بیش از عدد ذکر شده خواهد بود ودر این میان، شهرهایی کوچک با مساحت حدود 10 هکتار تا کلان شهرهایی چون تهران با مساحت بیش از 70 هزار هکتار وجود دارند. 831 شهر دارای نقشه مربوط به قبل از سال 1390 و 96 شهر دارای نقشه بعد از سال 1390 می باشند. البته طی سالهای 1390 تا 1397 از 672 شهر کشور تصویربرداری هوایی انجام شده که در این میان تنها برای 96 شهر با توجه به درخواست شهرداری ها نقشه تولید شده است و 406 شهر نیز فاقد نقشه در آرشیو سازمان نقشه برداری کشور هستند. مساحت کل مراکز استان ها درحدود 264,000 هکتاراست که 5 شهر ایلام، بوشهر، خرم آباد،گرگان و یزد، دارای نقشه بعد از سال 1390 و مابقی مربوط به قبل از این تاریخ می باشند. حال در چنین شرایطی برای تهیه نقشه های بزرگ مقیاس(مثلا 2000:1) برای کشورمان چقدر زمان نیاز داریم؟

به اعداد و ارقام زیر توجه کنید:

- مناسب ترین روش برای تهیه نقشه از پهنه های وسیع، نقشه برداری هوایی(فتوگرامتری) است و بهترین و در دسترس ترین ابزار در شرایط فعلی، هواپیماهای ویژه تصویربرداری هوایی هستند که در بهترین حالت بین 3 تا پنج فروند از این هواپیماها(دورنیر) در کشور قابل تامین است. هر هواپیمای «دورنیر228» با قابلیت حمل دوربین حرفه ای در روز، امکان 5 ساعت عکسبرداری هوایی را دارد. البته به کارگیری پهپادهای با قابلیت عکسبرداری هوایی نیز برای مناطق با وسعت کوچک یا شهرهای بسیار کوچک می تواند مفید باشد.

- هر هواپیمای دورنیر228 در هر ساعت می تواند از 8000 هکتار با قدرت تفکیک 10 سانتی متر عکس تهیه کند، لذا هر هواپیما در هر روز کاری می تواند تا 40 هزار هکتار، عکسبرداری داشته باشد.

- متوسط مصرف سوخت هر یک از این هواپیماها در ساعت 350 لیتر است که با احتساب 5 ساعت پرواز روزانه به میزان 1750 لیتر سوخت برای هر هواپیما نیاز می باشد.

- با در نظر داشتن شرایط آب و هوایی، مسائل فنی و دیگر مؤلفه های تأثیرگذار، می توان امیدوار بود که هر هواپیما بتواند در طول سال بیش از 200 روز عملیاتی داشته باشد و در طی این مدت امکان عکسبرداری هوایی از 8 میلیون هکتار را خواهد داشت؛ که این مقدار از مجموع مساحت استان های البرز، قم، تهران، گیلان، کهگیلویه و بویر احمد و قزوین بیشتر است.

- کاربری های مختلف پهنه های سرزمینی کشورمان، به طور کاملا پراکنده و با فاصله از هم قرار گرفته است؛ به این معنا که مثلا همه 750 هزار هکتار عرصه های شهری به صورت یک پارچه و متمرکز نیستند که عکسبرداری از مناطق شهری کشور، به سرعت و پیوسته قابل انجام باشد.

- چنانچه بتوان طیفی از کاربری ها که پیوستگی بیشتری با هم دارند را در یک مجموعه برنامه پروازی در کنار هم تعریف کرد، امکان استفاده بهینه از زمان و امکانات موجود فراهم خواهد شد. به عنوان مثال چنانچه برنامه های پروازی به صورت استان به استان تعریف شده و در هر استان، همه عرصه های کشاورزی ، روستایی و شهری با هم عکسبرداری شوند، کار عکسبرداری هوایی و مستندسازی وضعیت سرزمینی با سرعت قابل قبولی پیش خواهد رفت.

حال در صورت تأمین تصاویر به روز برای انجام سایر مراحل تولید نقشه در سازمان نقشه برداری کشور، چه میزان ظرفیت اجرایی وجود دارد؟

- برای مثلث بندی هوایی، توان قطعی با نیروها و تجهیزات موجود و با فرض ارائه به موقع مختصات نقاط زمینی، معادل 3,700,000 هکتار در سال است.

- برای پردازش تصاویر رقومی: توان قطعی با نیروها و تجهیزات در اختیار، برای تولید مدل ارتفاعی رقومی و نقشه تصویری ارتو حدود یک میلیون هکتار شهری در سال است.

- برای تبدیل عکس به نقشه و ویرایش نقشه های تولید شده(ادیت): توان قطعی با نیروها و تجهیزات موجود به منظور تولید نقشه 1:2000 شهری حدود 20,000 هکتار در سال است.

حال می توان نتیجه گرفت:

- برای تولید نقشه های به روز از عرصه های مهمِ کاربری کشور به میزان 8 میلیون هکتار، حتماً باید از ظرفیت اجرایی بخش خصوصی استفاده کرده و سازمان نقشه برداری کشور باید در کمترین میزان، درگیر فعالیت های اجرایی شود.

- نکته جالب توجه این است که چنانچه امکان تأمین تصویر هوایی همه شهرهای کشور با قدرت تفکیک 10 سانتی متر به صورت یک جا وجود می داشت، سازمان نقشه برداری کشور می توانست به راحتی مراحل مثلث بندی هوایی و پردازش تصاویر رقومی را به منظور تهیه نقشه این شهرها در کمتر از یک سال به پایان برساند و آنگاه مراحل «تبدیل و ادیت»، توسط شرکت های دارای صلاحیت بخش خصوصی و با نظارت سازمان نقشه برداری کشور به انجام برسد.

بر مبنای تعرفه های موجود، هزینه پردازش تصاویر هوایی برای مناطق شهری به طور متوسط حدود یک میلیون و دویست هزار ریال در هر هکتار برآورد می شود و برای تولید نقشه های شهری در مقیاس 1:2000 از محدوده شهرهای کشور، پردازش تصاویر هوایی حدود 900 میلیارد ریال و عکسبرداری رقومی این پهنه نیز حدود 200 میلیارد ریال هزینه در بر خواهد داشت که در مقایسه با مزایای آن در ایجاد مدیریت و برنامه ریزی بهینه شهرها و زیرساخت های مربوطه و همچنین پیاده سازی شهر هوشمند، هزینه بالایی محسوب نمی شود.

با این شرایط سازمان نقشه برداری کشور هم زمان با برنامه ریزی به منظور تأمین تصاویر مورد نیاز و تولید نقشه های به روز از پهنه های مختلف کشور، با رویکرد استفاده بهینه از سیستم های اطلاعات مکانی(GIS) موضوع به روز نگهداری نقشه های بزرگ مقیاس شهری را برگرفته از نوع خاصی از تکنیک های جمع سپاری (Crowdsourcin) در دستور کار قرارداده و دستورالعمل اولیه آن نیز تهیه شده و به صورت آزمایشی در حال انجام است. علت این است که به فرض فراهم بودن همه منابع، امکانات و تجهیزات برای تولید نقشه های به روز، فرایند تهیه نقشه(خصوصا برای شهرهای بزرگ و کلان شهرها) بین یک تا دو سال طول می کشد و بنابراین نقشه های جدید زمانی در اختیار ما قرار می گیرد که دو سال از زمان اخذ تصاویر آنها گذشته است، لذا ممکن است در بسیاری از لایه های اطلاعاتی نقشه تولید شده، با واقعیت های روی زمین انطباق نداشته باشد. برای رفع این نقیصه، ایجاد قابلیت های ویرایشی در ژئوپرتال زیرساخت داده های مکانی سازمان نقشه برداری کشور با فراهم آوردن اجرای تکنیک هایی شبیه جمع سپاری به ما کمک می کند تا در فاصله سال های تولید نقشه با استفاده از اطلاعات میدانی که در اختیار کاربران تخصصی مانند شهرداری ها وجود دارد به نحو مدیریت شده ای لایه های اطلاعاتی را به روز نگهداشته و در عمل مقوله «به هنگام نگهداشتن نقشه ها» را که تاکنون در کشورمان کمتر مورد توجه بوده با استفاده از امکانات در اختیار؛ خصوصاً ظرفیت های فناوری اطلاعات تحقق بخشیم.


مسعود شفیعی- رئیس سازمان نقشه برداری کشور



ارسال به دوستان با استفاده از:

نظر کاربران

Memory usage: 356
آینده خواندنی است طرح آرامش پست بانک ایران