اهمیت و ضرورت وجود صندوق مکانیزه فروش

بانک و صنعت، علاوه بر تعیین این موارد نحوه اخذ مالیات و دریافت بیش از حد مالیات از برخی مودیان یا فرار مالیاتی برخی دیگر می تواند به بی عدالتی و نارضایتی عمومی منجر شود. در همین راستا صندوق مکانیزه فروش(صندوق فروش) به عنوان ابزاری جهت شفاف سازی مورد توجه قرار گرفته است.
بررسی قوانین مرتبط با این موضوع نشان می دهد که از سال 1382 نصب و بهره برداری از صندوق فروش به عنوان یک تکلیف قانونی در نظر گرفته شده است، اما اشاره اجمالی به این موضوع موجب شد در اجرایی شدن این قانون پیشرفت چندانی حاصل نشود. در این راستا، لایحه ای با عنوان نحوه استفاده، نگهداری و نظارت بر پایانه فروشگاهی (صندوق مکانیزه فروش) توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و تقدیم مجلس شد تا خلأهای قانونی را که موجب عدم موفقیت طرح در سال های گذشته شده بود، برطرف شود. در ادامه این نوشتار نگاهی اجمالی به اهمیت و ضرورت وجود صندوق مکانیزه فروش خواهیم داشت.
یکی از ابزارهای کارآمد مورد استفاده در بسیاری از کشورها برای ثبت مبادلات اقتصادی و مدیریت ارتباط با مشتری، خصوصا در سطح خرده فروشی، صندوق مکانیره فروش است. علیرغم اینکه در کشور ما نگاه غالب به صندوق فروش این است که ذینفع اصلی استفاده از آن توسط کسب وکارها سازمان مالیاتی است، اما متقاضی اصلی استفاده از این ابزار در عمده کشورها، فعالین اقتصادی هستند. درواقع صندوق فروش به دلیل فراهم آوردن امکانات متعددی که به تسهیل عملیات کسب وکاری منجر می شوند، ابزار جذابی برای آنهاست، البته منافع استفاده از صندوق فروش توسط کسب وکارها به این مورد محدود نمی باشد. مهمترین فواید استفاده از صندوق فروش را می توان در موارد زیر خلاصه کرد.
صندوق فروش می تواند به صورت خودکار متغیرهایی مانند میزان فروش و میزان موجودی انبار را تولید کند. این امر علاوه بر سهولت در تهیه فاکتور برای نظام مالیاتی، باعث می شود که مدیریت و کنترل موجودی انبار، مدیریت ارتباطات با مشتری، فراهم آوردن امکان استفاده از مواردی همچون برنامه های وفاداری و کارت های هدیه ارتقا یابد. ضمن اینکه تجزیه و تحلیل اطلاعات تولید شده توسط صندوق به صاحبان کسب وکار این امکان را می دهد که بتوانند داده های مبادلات خود را در حجم بالا با هزینه کم ذخیره نموده و با استفاده از آنها، تحلیل دقیق تری از بازار داشته و راهبردهای بازاریابی خود را بهبود بخشند.
صندوق فروش با ثبت صحیح و کامل رویدادهای مالی در یک بنگاه اقتصادی، تعامل مودیان با سازمان را تسهیل کرده و با ایجاد قابلیت هایی مانند ثبت مبادلات و کنترل موجودی، عملیات حسابداری و تنظیم الکترونیکی دفاتر و اسناد را به امری سهل الوصول تبدیل نماید. ضمن اینکه، از قابلیت های صندوق این است که امکان جعل و سوءاستفاده توسط مودیان را بهشدت کاهش خواهد داد. به همین دلیل، میتوان اثبات مخدوش بودن اظهارنامه های تولید شده مبتنی بر صندوق را به جای مودی برعهده سازمان گذاشت. در نتیجه، رضایتمندی مضاعف فعالان سالم و درستکار اقتصادی و مأموران وظیفهشناس مالیاتی حاصل خواهد شد.
از ملزومات شفاف سازی مبادلات اقتصادی، ثبت زنجیره معاملات کالاها و خدمات در سطح کشور است. یکی از «صندوق فروش» این امر نیز به نوبه خود، نیازمند سامانه ها و تجهیزات الکترونیکی است که بهترین و کارآمدترین ابزارها برای این منظور است.
طبیعی است که مستندسازی زنجیره معاملات از سطح واردات و تولید تا سطح مصرف و صادرات در کل کشور که حاصل کاربست صندوق فروش است، باعث می شود که راحت تر بتوان جریان کالاها را رصد کرد. متعاقبا امکان کشف قاچاق، پولشویی، کلاهبرداری، ارائه محصولات تقلبی و غیراستاندارد و... در کشور افزایش خواهد یافت. علاوه بر این، به دلیل ایجاد تناظر بین جریان کالاها و خدمات با جریان پولی مالی برخورد با پدیده کدفروشی را امکان پذیر می کند.
در صورتی که دسترسی تنظیم گر بازار کالاها و خدمات به اطلاعات جمع آوری شده از صندوق های فروش میسر شود، میتواند اطلاعات نسبتا دقیقی از عرضه و تقاضا، موجودی و قیمت کالاهای مختلف کسب کند. این امر باعث خواهد شد که سیاست گذاری و تنظیم گری بازار با اثربخشی بالاتری انجام پذیرد.
همه این ضرورت ها سبب شده تا استفاده از پایانه های فروشگاهی به عنوان یک ضرورت در نظام اقتصادی شناخته شود و با تدوین قانون زمینه اجرایی شدن آن فراهم شود تا در آینده ای نزدیک شاهد افزایش شفافیت اقتصادی و عدالت مالیاتی باشیم.

سازمان امور مالیاتی