آنچه درخصوص نصب و به‌کارگیری سامانه صندوق فروش باید بدانیم

بانک و صنعت، بر این اساس، منظور از نظام صندوق فروش، سامانه‌ای است متشکل از صندوق فروش یا رایانه و نرم‌افزارهای کاربردی مربوطه که امکان اتصال به سامانه سازمان امور مالیاتی کشور را داشته و قابلیت لازم برای ثبت اطلاعات خرید و فروش کالا و خدمات واحد کسب‌و‌کار را در چارچوب قوانین مربوطه و نیز استاندارد‌های فنی فراهم نماید. از سوی دیگر اشخاص مشمول نصب و به‌کارگیری سامانه صندوق فروش نیز تکالیفی را مطابق قانون بر عهده دارند که در ادامه با این تکالیف بر اساس آیین‌نامه تبصره (2) ماده (169) قانون مالیات‌های مستقیم آشنا خواهیم شد.
اشخاص مشمول نصب و استفاده از این سامانه مکلف‌اند پس از انتشار آگهی فراخوان، حداکثر تا پایان دی ماه همان سال نسبت به نصب سامانه صندوق فروش و ثبت درخواست تخصیص شماره شناسه در درگاه عملیات الکترونیکی سازمان به نشانی www.tax.gov.ir با ذکر ویژگی و مشخصات سامانه صندوق فروش اقدام نمایند. صاحبان مشاغلی که پس از انتشار آگهی فراخوان در هر سال، تأسیس یا ایجاد می‌شوند نیز مکلف‌اند ظرف چهار ماه از شروع فعالیت، نسبت به نصب این سامانه و ثبت درخواست اقدام نمایند. در این راستا، سازمان امور مالیاتی کشور مکلف است ظرف دو ماه پس از ثبت درخواست اشخاص مشمول و بررسی موضوع، در صورت تطابق مشخصات فنی سامانه صندوق فروش با ویژگی¬های اعلام شده نسبت به تخصیص شماره شناسه برای هر سامانه صندوق فروش اقدام نماید.
در گام بعدی، اشخاص مشمول مکلف‌اند از ابتدای اولین ماه بعد از تاریخ اخذ شماره شناسه، نسبت به راه‌اندازی و بهره‌برداری از سامانه صندوق فروش و ثبت معاملات خود در آن و صدور صورتحساب فروش کالا و خدمات یا حسب مورد، رسید خرید صادر شده از پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی، اقدام کنند.گفتنی است، در مورد اشخاص مشمول که نرم‌افزار سامانه صندوق فروش آنها دارای قابلیت ثبت عملیات خرید و فروش (کالا و خدمات) و هزینه و نگهداری حساب موجودی کالا باشد، اطلاعات خروجی سامانه مزبور، جایگزین دفاتر، اسناد و مدارک مشمولین می‌شود.
همچنین به منظور ایجاد تناظر بین معاملات ثبت شده در سامانه صندوق فروش و پرداخت‌های انجام شده در شبکه پرداخت بانکی، اشخاص مشمول مکلف‌اند شماره حساب یا حساب‌های بانکی مورد استفاده برای فعالیت شغلی خود و شناسه یکتای پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی مورد استفاده در واحد شغلی خود را از طریق درگاه عملیات الکترونیکی سازمان اعلام کنند. بر این اساس، اشخاص مشمول مکلف‌اند در موارد استفاده از حساب بانکی جدید یا پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی جدید، مراتب استفاده را ظرف ده روز از طریق درگاه عملیات الکترونیکی سازمان اعلام نمایند.
اشخاصی که از سامانه صندوق فروش استفاده می‌نمایند، مکلف‌اند در هنگام رسیدگی، حسب درخواست کتبی مأموران مالیاتی ذی¬ربط، ضمن ارائه دستورالعمل نحوه کار با سامانه یادشده، امکان دسترسی لازم به اطلاعات آن سامانه را فراهم نمایند.
در مواردی که اشخاص مشمول به هر دلیل تصمیم به کاهش تعداد سامانه صندوق¬های فروش را داشته باشند، مکلف‌اند درخواست خود را ظرف(10) روز از روز توقف بهره¬برداری از سامانه صندوق فروش از طریق ثبت در درگاه عملیات الکترونیکی سازمان به اداره امور مالیاتی مربوط اعلام نمایند.
در خصوص تعطیلی، توقف دائم یا موقت فعالیت شغلی نیز اشخاص مشمول مکلف‌اند این قبیل موارد را چنانچه بیش از یک ماه به طول بیانجامد، حداکثر تا یک ماه از تاریخ تعطیلی یا توقف از طریق درگاه عملیات الکترونیکی سازمان یا به صورت مکتوب به سازمان اعلام یا مراتب را از طریق پست سفارشی به سازمان ارسال کنند. در مواردی که توقف فعالیت واحد کسبی به حکم مراجع ذی¬صلاح قانونی باشد یا در موارد وقوع حوادث غیرمترقبه، اشخاص مشمول مکلف‌اند ظرف سه ماه پس از توقف فعالیت واحد کسبی، مراتب را از طریق درگاه عملیات الکترونیکی سازمان یا به صورت مکتوب به سازمان اعلام یا مراتب را از طریق پست سفارشی به سازمان ارسال کنند. اشخاص مشمولی که فعالیت شغلی آنها تغییر می‌کند نیز مکلف‌اند ظرف دو هفته، تغییرات انجام شده را از طریق درگاه عملیات الکترونیکی سازمان یا به صورت مکتوب به سازمان اعلام یا مراتب را از طریق پست سفارشی به سازمان ارسال کنند.
همچنین اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل مشمول که از مصادیق تبصره‌های (1) و (3) ماده (3) آیین‌نامه اجرایی موضوع تبصره (3) ماده (169) اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم موضوع نامه شماره 46378/3949/200 مورخ 1395/3/18 وزارت امور اقتصادی و دارایی هستند، مکلف‌اند تغییر نشانی محل فعالیت، افزودن محل جدید فعالیت یا کاهش محل فعالیت خود را حداکثر تا یک ماه پس از وقوع از طریق درگاه عملیات الکترونیکی سازمان یا به صورت مکتوب به سازمان اعلام یا مراتب را از طریق پست سفارشی به سازمان ارسال کنند.
صورتحساب فروش صادر شده از پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی باید حداقل دارای اطلاعات زیر باشد: شماره مالیاتی، شماره اقتصادی فروشنده (کد/ شناسه ملی)، اطلاعات هویتی فروشنده، نشانی و کدپستی فروشنده، تاریخ صدور صورتحساب، مشخصات کالا یا خدمت ارائه شده و مقدار و مبلغ آن، تخفیفات، میزان مالیات و عوارض ارزش افزوده هر قلم کالا یا خدمت و جمع مبلغ فروش یا ارائه خدمات و جمع مالیات و عوارض ارزش افزوده آن.
رسید خرید صادر شده از پایانه پرداخت متصل به شبکه پرداخت بانکی نیز باید حداقل دارای اطلاعات زیر باشد: شماره مالیاتی، شماره اقتصادی فروشنده (کد/ شناسه ملی)، اطلاعات هویتی فروشنده، نشانی و کدپستی فروشنده، تاریخ صدور رسید خرید و جمع مبلغ فروش کالا یا ارائه خدمت.
لازم به ذکر است معادل ده درصد از مالیات ابرازی عملکرد اشخاص مشمول که توسط سازمان ملزم به استفاده از سامانه صندوق فروش شده¬اند، مشروط به رعایت کلیه مقررات و مفاد آیین‌نامه‌های مربوطه، برای مدت دو سال اول بخشوده خواهد شد. همچنین معادل هزینه‌های انجام شده بابت خرید، نصب و راه‌اندازی سامانه صندوق فروش برای اولین بار اعم از سخت‌افزار و نرم‌افزار متناسب با نیاز واحد شغلی که به تشخیص سازمان خریداری می‌شود با ارائه اسناد و مدارک مثبته از مالیات بر درآمد (عملکرد) قطعی شده اشخاص مشمول در اولین سال استفاده و یا سال‌های بعد قابل کسر خواهد بود.
در پایان باید خاطرنشان کرد، عدم نصب یا عدم استفاده از سامانه صندوق فروش فروشگاهی یا عدم ثبت صورتحساب خرید و فروش جرائمی را نیز در پی دارد، به نحوی که عدم استفاده از سامانه صندوق فروش موجب تعلق جریمه¬ای معادل دو درصد فروش خواهد بود. مأخذ محاسبه جریمه، آن بخش از فروشی خواهد بود که عملیات آن در سامانه صندوق فروش ثبت نشده و یا اطلاعات آن در اختیار سازمان قرار نگرفته است.

سازمان امور مالیاتی