به گزارش بانک و صنعت بالای 80 درصد فولاد کشور به دلیل ارزان بودن انرژی در ایران از روش قوس الکتریک تولید می شود که در این روش سنگ آهن خام پس از استخراج از معدن تبدیل به کنستانتره سنگ آهن و در مراحل بعد، گندله، آهن اسفنجی و فولاد می شود.
طی سالیان گذشته همواره برای حمایت از صنعت فولاد، افزایش رقابت پذیری این صنعت در سطح جهانی و افزایش تولید و صادرات در این بخش، صنعت سنگ آهن با قیمت گذاری دستوری مورد کم لطفی قرار گرفت به طوریکه تا سال گذشته در اغلب مواقع شاهد اختلاف قیمت حدود 30 درصدی سنگ آهن داخلی با قیمت های جهانی این محصول بودیم. در حالیکه سنگ آهنی ها بهره مالکانه و عوارض دولتی استخراج سنگ آهن از معادن را تمام و کمال متحمل می شود.
همین امر موجب شد تا شرکت های معدنی درصدد تکمیل زنجیره تولید برای افزایش سودآوری و بهره گیری بیشتر از اختلاف قیمت های جهانی و داخلی سنگ آهن برآیند، تا جایی که زنگ هشدار کمبود کنستانتره سنگ آهن در آینده نزدیک با توجه به تکمیل طرح های توسعه فولادی به صدا در آمد و این امر موجب شد دولت حمایت بیشتری از این صنعت به عمل آورد. بر این اساس قیمت کنستانتره سنگ آهن تحویلی به فولاد سازان در سال 96 از 11.8 درصد تا 13.8 درصد میانگین نرخ شمش فولاد خوزستان افزایش یافت و در بودجه سال 97 مقرر شد بخشی از عوارض دولتی استخراج سنگ آهن برای سرمایه گذاری در اکتشاف به شرکتهای سنگ آهنی برگردانده شود. همچنین تلاش انجمن سنگ آهن برای آزاد سازی قیمت این ماده معدنی تا جایی ادامه یافت که برخی شرکت ها مجوز عرضه چند محموله سنگ آهن در بورس کالا را اخذ کردند اما همچنان تا آزاد سازی کامل قیمت این ماده معدنی و قیمت گذاری آن بر اساس قیمت های جهانی و عرضه و تقاضا، فاصله وجود دارد.
اغلب شرکتهای سنگ آهنی و فلزات سهامدار یکدیگر هستند و طی سال گذشته پیشنهاداتی مبنی بر افزایش درصد سهامداری این شرکتها در یکدیگر به منظور توزیع بهتر ریسک و سود زنجیره تولید بین شرکتها مطرح شد که این پیشنهاد در حال عملی شدن است و به عنوان نمونه می توان به خرید 67 درصد سهام صنعتی معدنی توسعه ملی توسط فولاد خوزستان اواخر سال گذشته اشاره کرد.
در حال حاضر کنستانتره سنگ آهن 13.8 و گندله 21.5 درصد میانگین قیمت فروش شمش فولاد خوزستان در سه ماهه قیمت گذاری می شوند که این امر موجب شده تا صنعت سنگ آهن نیز تحت تاثیر دلار نیمایی قرار گرفته و بهره چندانی از رشد نرخ ارز و تورم ایجاد شده در کشور طی چند ماه اخیر نبرد.
الزام شرکتهای فولادی به فروش محصولاتشان با ارز نیمایی در نهایت موجب شده است تا قیمت شمش فولاد در بورس کالا به ازای هر تن حدود 2.300.000 تومان و در بازار آزاد حدود 4.000.000 تومان باشد. بدین ترتیب کنستانتره و گندله تولیدی شرکتهای سنگ آهنی نیز بر اساس فولاد 2.300.000 تومانی قیمت گذاری می شوند و از افزایش نرخ ها در بازار آزاد بی بهره مانده اند.
این در حالی است که زمزمه های تغییر سیاست ارزی دولت به گوش می رسد که می تواند تاثیر مثبت بسزایی بر سود آوری شرکتهای فولادی و به تبع آن افزایش سود شرکتهای سنگ آهنی داشته باشد.در صورت آزاد سازی نرخ ارز و قیمت گذاری فلزات با نرخ ارز آزاد ،سنگ آهنی ها و سایر معادن به دلیل داخلی بودن مواد اولیه و عدم رشد چشگیر بهای تمام شده در قبال رشد قیمت فروش میتوانند با افزایش حاشیه سود به همراه افزایش مبلغ فروش رشد سودآوری بیشتری را تجربه کنند.
