به گزارش روز سه شنبه بانک و صنعت ،درحالی حدود دو ماه از کشف بزرگترین سوء استفاده مالی بانکی کشور می گذرد و پیگیرهای قضایی برای این موضوع مهم ادامه دارد که بعد از طرح استیضاح وزیر اقتصاد در دو هفته پیش موج خبری و اعلام مواضع کارشناسان و مسئولان در این مورد کمرنگ شده و همگان منتظر اعلام نتایج بررسی ها از سوی دستگاه قضایی و دیگر مراجع هستند،اما در این میان برخی صاحب نظران مانند امیر پوریا نسب براین باورند تقلب هرگز نمی‌خوابد و باید گوش به زنگ و هوشیار و پیگیر بود تا تقلب بزرگ دیگری روی ندهد .
وی که دبیرعلمی دومین کنفرانس سالانه پیشگیری از تقلب و سوءاستفاده مالی است که در روزهای 29 و 30 آذر 90 برگزار خواهد شد، پیش از این نسبت به تکرار «نظریه کوه یخی» در اختلاس 3 هزار میلیاردی هشدار داده بود. وی معتقد است کشف تقلب3 هزار میلیارد تومانی پایان کار اقتصاد تقلب نیست، بلکه این تقلب فقط زنگ‌ها را برای ما به صدا در آورده و ما را به نبرد می‌خواند.
*زنگ های تقلب 3 هزار میلیارد تومانی برای که به صدا درآمده اند؟
پوریا نسب با بیان اینکه لری کرامبلی تقلب‌پژوه معاصر آمریکایی در یکی از نوشته‌های خود می‌نویسد تقلب مثل موریانه هرگز نمی‌خوابد و تقلب مثل موریانه بنیان سازمان را می‌خورد، اظهار داشت: اجازه دهید یکی دیگر از وجوه همسانی تقلب و موریانه را در قالب "تقلب مثل موریانه با سرعت تکثیر می‌شود" ،را به گفته کرامبلی بیفزایم. بر این اساس در هر لحظه تقلب رخ می‌دهد و قربانی می‌گیرد و دائماً تکرار و تکثیر می‌شود.
وی ادامه داد: بیتردید، کشف تقلب 3 هزار میلیارد تومانی پایان کار اقتصاد تقلب نیست، بلکه فقط نبرد بزرگ علیه موریانه تقلب است. این تقلب بی سابقه فقط زنگ‌ها را برای ما به صدا درآورده و ما را به نبرد می‌خواند.
*بسته‌ای از جرائم مالی در بزرگترین تقلب کشور
وی با اشاره به اهمیت کشف تقلب 3 هزار میلیارد تومانی خاطر نشان کرد: این تقلب بهترین مثال برای موردپژوهی در نهادهای مقررات‌گذاری، دانشگاه‌ها و محافل علمی، حرفه‌ای و رسانه‌ای است. نگاهی به این تقلب نشان می‌دهد با بسته‌ای از جرائم مالی رو به رو هستیم. این بسته جرائم مالی به وضوح ملغمه‌ای از انواع تقلب‌های مالی، انواع فساد
مالی، و پولشویی است. تقلب وام، تقلب وثایق، تقلب صورت‌های مالی، تقلب کارکنان، تقلب مالیاتی، و تقلب مدیران فقط بخشی از تقلب‌های مالی این فاجعه هستند. رشوه‌خواری و اخاذی مهم‌ترین مصادیق فساد مالی در این تقلب هستند. همچنین به نظر میرسد در این تقلب پولشویی نیز حداقل به دلیل انتقال پول‌های به یغما رفته از تقلب به خارج از کشور صورت گرفته است.
* تقلب از اول تاریخ بشری هرگز نخوابیده و نخواهد خوابید
این کارشناس با بیان اینکه تقلب به مرض بی‌خوابی یا اینسومنیا مبتلا است ادامه داد: تقلب از اولین سپیده‌دم تاریخ بشری هرگز نخوابیده است و هرگز نخواهد خوابید. به عبارتی تقلب در 7 روز هفته روزی 24 ساعت کار می‌کند. برای اینکه بدانیم تقلب هرگز نمی‌خوابد بیایید به دنیای ناشناخته اقتصاد تقلب نقب بزنیم.
*تقلب 79 و 160 هزار میلیارد تومانی درسال 88
پوریانسب افزود: آمارهای کشورهای توسعه یافته حاکی است که به طور میانگین حدود 7 درصد درآمد ناخالص داخلی آنها را متقلبان به یغما می‌برند. همچنین آمارهای تقلب در کشورهای همتای ایران حاکی است که در حدود 15 درصد درآمد ناخالص داخلی آنها به جیب متقلبان می‌رود. اگر این دو ضریب را در 1.140 هزار میلیارد تومان درآمد ناخالص داخلی مبتنی بر قدرت خرید سال88 کشور ضرب کنیم به ترتیب دو عدد برآوردی 79 و 160 هزار میلیارد تومان را برای تقلب به دست می‌آوریم.
وی ادامه داد: ما این دو عدد را به ترتیب حد پایین و حد بالا می‌نامیم که اولی برآوردی خوش‌بینانه و دومی برآوردی بدبینانه را نمایندگی می‌کنند. این دو حد به ما اجازه می‌دهند دست‌کم یک دامنه از اندازه‌ها‌ی ممکن تقلب را براساس
تولید ناخالص داخلی سال 88 به دست آوریم. همچنین در مقایسه تقلب 3 هزار میلیارد تومانی با حدود پایین و بالای این دامنه مشخص می شود ، حدود پایین و بالای دامنه تقلب برحسب قدرت خرید به ترتیب 24 تا 52 برابر تقلب 3 هزار میلیارد تومانی است.
*دو میلیارد تومان تقلب در هر دقیقه
پوریانسب خاطر نشان کرد : برای این که با اقتصاد تقلب بهتر آشنا شویم ، محاسبات را فقط به حد بالا محدود می کنیم که بر اساس ضریب تقلب کشورهای همتا محاسبه شده و وقوع آن در کشور محتمل‌تر است. بر این اساس در سال 88 در هر دقیقه معادل 2 میلیارد تومان و در هر ثانی 33 میلیون تومان تقلب رخ داده است. این حاکی از آن است که اقتصاد تقلب هرگز نمی‌خوابد و بی وقفه در حال تاراج درآمدها، پس‌اندازها، و دارایی‌ها، و ویرانی بنگاه‌ها و مشاغل است.
به گفته وی با این اوصاف با اینکه پرونده تقلب 3 هزار میلیارد تومانی تقریبا بسته شده ولی تقلب هنوز بیدار است و بیدار می‌ماند. این درحالی است که ما فقط با روش‌های مـوردی و مقطعی با وضع چند محدودیت کار را تمام شده می‌دانیم. در حالی که این محدودیت‌ها در کنار اقتصاد دولتی سوخت اصلی اقتصاد تقلب را به دست می‌دهند.
* بهترین راه‌های مقابله با اقتصاد تقلب
وی در برابر این سئوال که این تقلب چه درس هایی می تواند به همراه داشته باشد ، پاسخ داد: درسهای برگرفته
از تقلب‌های بزرگ نشان می‌دهند خود محدودیت‌ها بخشی از سوخت اصلی این تقلب‌ها را تأمین میکردند.حالا باید از این تقلب بزرگ به عنوان ابزاری آموزنده برای پیشگیری و کشف سایر تقلب‌ها استفاده کنیم. وضع کنترل‌های اثربخش، آزادسازی اقتصادی، و وضع مقررات موثر بهترین راه‌های مقابله با اقتصاد تقلب است.
*مهم‌ترین خسارت اصلی تقلب و راه نجات دو بانک صادرات و سامان
دبیرعلمی دومین کنفرانس سالانه پیشگیری از تقلب در بخش دیگری از اظهارات خود خاطر نشان کرد: داستان تقلب عمدتا داستان آزمندی انسان‌ها است. آزمندی انسان هم مثل تقلب هرگز نمی‌خوابد. آزمندی و تقلب دو روی یک سکه هستند و هر دو برای ویرانی و نابودی کار می‌کنند. تاریخ گواهی می‌دهد حتی تمدن‌ها و جوامع در اثر تقلب محو و نابود شده‌اند.امروز هم شاهدیم دولت‌ها، بنگاه‌ها و مشاغل زیادی در اثر تقلب نابود و محو می‌شوند.
پوریا نسب با بیان اینکه تقلب‌ها، خسارت‌های اصلی و جنبی دارند ادامه داد: تقلب 3 هزار میلیارد تومانی اخیر بانکها را به ریسک ورشکستگی تهدید می‌کند. این مهم‌ترین خسارت اصلی تقلب است. درگزارشهای رسمی آمده بانک صادرات 3 هزار میلیارد تومان اعتبار اسنادی داخلی را برای گروه امیر منصور آریا صادر کرده که همه آن نزد بانک‌های دیگر تنزیل شده‌اند. مقایسه 3 هزار میلیارد تومان با سرمایه بیش از دو هزار میلیارد تومانی بانک صادرات حاکی است که تقلب مثل موریانه به پی آنها حمله کرده است. با این اوصاف اگر داراییهای خالص گروه امیرمنصور آریا کفایت نکند، آیا این بانکها بدون کمک دولت راه نجاتی دارند؟
*یک سونامی بنیان برافکن
وی ادامه داد: به علاوه طبق قانون تکثرپذیری و تکرارپذیری تقلب میتوان نتیجه گرفت این نوع تقلب فقط به گروه امیر منصور آریا محدود نمی‌شود و شرکت‌ها، اشخاص یا گروه‌های دیگری به این شیوه دست به تقلب زده‌اند. در این میان اگر در سال 87 یا قبل با این نوع تقلب مقابله می شد حالا با این حجم تقلب و ویرانی که بنا به روایتی آن را حداقل 50 هزار میلیارد تومان تخمین می‌زنند روبهرو نمی‌شدیم. اگر این حجم از تقلب‌ها همان ویرانی‌های احتمالی 3 هزار میلیارد تومان را بهجاگذارد با یک سونامی بنیانبرافکن روبهرو هستیم.
این کارشناس ادامه داد: افزون بر این اکثر تقلب‌ها ویرانی‌های جنبی زیادی به جا می‌گذارند که بعضا میزان و اندازه خسارت‌های جنبی از خود اندازه تقلب بزرگ‌ترند. ما معمولا از اندازه‌گیری خسارت‌های جنبی تقلب غفلت می‌کنیم. بعضی اوقات ذی‌نفع اصلی کسی است که غیر مستقیم از تقلب زیان دیده است. معمولا دولت قربانی اصلی‌است.
*سه خسارت جنبی مهلک در تقلب 3 هزار میلیارد تومانی
پوریانسب با اشاره به اینکه تقلب 3 هزار میلیارد تومانی سه خسارت جنبی بالقوه مهلک به همراه دارد ، توضیح داد: اول اینکه گذشته از فرار مالیاتی گروه امیر منصور آریا که بالغ بر دو هزار و 300 میلیارد تومان برآورد شده ، چنانچه برفرض محال بانک صادرات نتواند پول خود را بازیافت‌کند باید 3 هزار میلیارد تومان را به عنوان زیان ثبت کند. اگر بانک صادرات به فعالیت ادامه دهد برای جبران این زیان حدود700میلیارد تومان دیگر از مالیات‌های ما قربانی تقلب خواهند شد. بنابراین حداقل 3هزار میلیارد تومان فقط از جیب مالیات ما خرج می‌شود.
وی افزود: از طرف دیگر بر فرض محال اگر دولت دخالت نکند و بانک صادرات هم تحمل این تقلب را نداشته باشد و ورشکست شود دست کم حدود 15 هزار شغل از بین می‌رود. احیای این تعداد مشاغل حداقل به 3 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز دارد. سوم اینکه به احتمال زیاد موسسه حسابرسی درگیر در حسابرسی گروه امیر منصور آریا نیز سقوط خواهد کرد. شاید این اولین موسسه حسابرسی ایران باشد که قربانی تقلب خواهد شد. این یکی شاید بیش از هر خسارت جنبی دیگری مستقیماً به ما حسابداران مربوط می‌شود.
به گفته وی اگر به عنوان خسارات جنبی فقط دو مورد اول در نظر گرفته شود جمع آنها دو برابر اندازه تقلب 3 هزار میلیارد تومانی است. اثر روانی خسارت سوم و خسارت دوم خود یکی از بزرگترین آسیبهای ناشی از تقلب است.
*زنگ‌ها برای ما به صدا درآمده‌اند
پوریا نسب تصریح کرد : با این اوصاف باید گفت کشف تقلب 3 هزار میلیارد تومانی زنگ‌ها را برای ما به صدا درآورده و نبرد واقعی ما تازه شروع شده است. این آغاز یک جنگ بی‌پایان علیه تقلب و متقلبان است. حالا باید همواره در برابر اقتصاد تقلب که نمی‌خوابد بیدار و هشیار باشیم و تا می‌توانیم آمار تقلب را کاهش دهیم.
وی افزود: در گام اول شاید داشتن یک برنامه پردامنه برای کاهش آمار تقلب از سطح 15 درصد کشورهای همتا به 7 درصد کشورهای توسعهیافته بهترین گزینه باشد.
وی تاکید کرد: باور کنید این یک جنگ ملی است و همه به ویژه ما حسابداران وظیفه داریم در این نبرد با تمام قوا شرکت کنیم. به یک ائتلاف ملی نیاز داریم. این مبارزه یک نفر یا یک مؤسسه و یک شرکت، یا مبارزه دولت یا بخش خصوصی یا خودی و غیرخودی به تنهایی نیست. همه در این مبارزه هم‌رزم هستیم. موضوع اصلا سیاسی نیست. اقتصاد تقلب در هر کشوری با هر رژیم اقتصادی و سیاسی مثل آمریکا هم کار می‌کند. بطوریکه 7 درصد درآمدهای غول اقتصادی آمریکا را متقلبان به یغما می‌برند.
*حسابداران در صف مقدم مبارزه علیه اقتصاد تقلب
پوریان نسب در خاتمه گفت : بی تردید حسابداران در همه جای دنیا در مقام مسئول حسابداری و مالی بنگاه، حسابرس داخلی، حسابرس مستقل، حسابدار دادگاهی یا در هر مقام دیگری در صف مقدم مبارزه علیه اقتصاد تقلب قرار دارند. ما به حکم وظیفه هم مسئول برقراری و حفظ کنترل‌های داخلی مالی و هم رسیدگی به اثربخشی استقرار و اجرای آن هستیم. این کنترل‌ها مهم‌ترین ابزار ما برای مقابله با اقتصاد تقلب است.
